Bevolkingtellingen werden ingevoerd tijdens de Franse periode (wet van 19-22 juli 1792). De invoering en het tot stand komen van de bevolkingsregisters waarin die tellingen werden opgetekend, verliep heel geleidelijk. Het opzet was om op bepaalde tijdstippen tellingen van de bevolking van een stad/gemeente te organiseren. Men noteerde huis per huis wie er woonde, wanneer die persoon geboren was, welk beroep hij of zij uitoefende, wat de onderlinge relaties van de inwoners waren,... Al deze gegevens werden opgenomen in de registers. Aanvankelijk werden die registers niet verder bijgehouden en was een telling een echte momentopname. De tellingen werden ook niet op vaste tijdstippen gehouden. Geleidelijk aan evolueerde men naar een frequentie van één telling om de tien jaar. Gedurende deze periode van 10 jaar werden de registers ook permanent aangevuld en bijgewerkt door de dienst bevolking.
Vanaf 1960 werkte de administraties in Hasselt en de huidige deelgemeenten met steekkaarten in plaats van met registers. Tegenwoordig wordt deze informatie bijgehouden in het Rijksregister (eerst vrijwillig, later verplicht door de wet van 8 augustus 1983).
Binnen de bevolkingsregisters is er een onderverdeling per wijk (als het om een grotere gemeente gaat), per straat en daarbinnen per huisnummer. De vorm en de inhoud van de bevolkingsregisters is niet voor elke telling hetzelfde. Toch vind je doorgaans minstens de volgende gegevens per huisnummer: gezinssamenstelling (met inbegrip van geboorte- en huwelijksdata), beroepen, datum/data van inschrijving en de naam van de herkomstgemeenten, datum/data van schrapping en eventueel de naam van de nieuwe gemeente (als het een verhuis en geen overlijden betreft), nationaliteit en de eventuele volgende bewoners van het huis.
Om de opzoekingen te vergemakkelijken, kan je meestal gebruik maken van alfabetische indexen. Opgelet: er zijn enkele tellingen waar deze indexen ontbreken. Het gaat dan om de telling van Hasselt (1827), de telling van Hasselt van 1834 (hiervan is wel een exceltabel beschikbaar, klik hier en de telling van Kuringen van 1846.
Bevolkingsregisters zijn openbaar 120 jaar na afsluiten. Zoek je informatie die jonger is? Vraag toestemming aan een familielid van de persoon die je zoekt. Dit kan een echtgenoot/echtgenote zijn of verwanten in eerste graad - dochter of zoon. Bezorg ons deze toelating, op basis daarvan kunnen wij je de gevraagde informatie bezorgen. Is er niemand aan wie je je vraag kan stellen? Dien een aanvraag in bij het stadsarchief. We leggen je vraag voor aan het College van burgemeester en schepenen. Op basis van hun advies laten we je weten of je aanvraag werd goedgekeurd.